تسمه شیاری انتقال نیرو
استفاده از تسمه شیاری انتقال نیرو در دستگاهها و صنایع خودروسازی برخی مزایا و فواید مهم را به دنبال دارد که شامل مواردی میشود و یکی از آن ها انتقال نیرو قوی است. در واقع تسمه شیاری انتقال نیرو به دلیل شیارهای موجود روی سطح آن، باعث ایجاد اتصال قوی و محکم بین تسمه و قطعات دستگاه میشود. این بازدهی بالا در انتقال نیرو و توان، از لغزش بر روی قطعات جلوگیری میکند.
تسمه شیاری انتقال نیرو دارای عمر طولانی و قابلیت اطمینان و از مواد مرغوب و مقاوم ساخته میشود که مقاومت و عمر طولانی دارند. این باعث میشود که تسمه به طور مداوم و بدون نیاز به تعمیر و نگهداری مکرر عمل کند و باعث افزایش قابلیت اطمینان و کاهش هزینه های تعمیر و نگهداری شود. همچنین تسمه شیاری انتقال نیرو به دلیل ساختار ساده و استفاده آسان، نصب و تعویض آسان را فراهم می کند.
این امر به دستگاهها و خطوط تولید اجازه می دهد به سرعت تغییرات و تنظیمات مورد نیاز را انجام داده و به بهره وری بیشتر دست یابند.
تفاوتهایی در شکل سایز بندی تسمه های انتقال قدرت و تسمههای نقاله وجود دارد. هریک از این دو نوع تسمه بر اساس معیارهای مختلفی مشخص میشوند. به عنوان مثال، تسمههای انتقال قدرت بر اساس شکل و گام دندانهها با استفاده از استانداردهای XL، L، H، T، AT، 3M، 5M، 8M و غیره شناخته میشوند.
، تسمه شیاری انتقال نیرو نیز بر اساس نوع تسمه و شکل دندانهها با استفاده از حروف A، B، C، D، E، Z و SPZ/3V، SPA، SPB/5V، SPC قابل تشخیص و انتخاب هستند. البته، نوع شیارها و تعداد آنها در تسمههای انتقال نیرو نیز بر اساس دسته بندی های مانند RAX (حداکثر تعداد شیار 5)، RBX (حداکثر تعداد شیار 4)، R3VX (حداکثر تعداد شیار 7)، R5VX (حداکثر تعداد شیار 4)، RXPZ (حداکثر تعداد شیار 7)، RXPA (حداکثر تعداد شیار 5) و RXPB (حداکثر تعداد شیار 4) قرار می گیرند.
به طور کلی، استفاده از تسمه شیاری انتقال نیرو در دستگاهها و صنایع خودرو سازی دارای مزایای بسیاری است که شامل انتقال نیرو قوی، پایداری و ایمنی، انتقال مواد خمیده و ناهموار، عمر طولانی و قابلیت اطمینان، سهولت نصب و تعویض می شود. این مزایا باعث بهبود عملکرد دستگاهها، افزایش کارایی و کاهش هزینه های تعمیر و نگهداری می شوند.
برای ساخت تسمه شیاری انتقال نیرو، از مواد مختلفی استفاده میشود که ویژگیهای خاصی مانند مقاومت، انعطاف پذیری و اصطکاک مناسب را دارند و یکی از موادی که برای ساخت آن کاربرد دارد لاستیک است که یکی از مواد رایج می باشد. لاستیک به دلیل انعطاف پذیری و اصطکاک مناسب خود، قابلیت انتقال نیرو و مواد را ارائه می دهد.
لاستیک مقاومتی مناسب در برابر سایش و خوردگی دارد. پلی یورتان نیز برای ساخت تسمه شیاری انتقال نیرو مورد استفاده قرار می گیرد. این ماده مشابه با لاستیک است اما خصوصیاتی مانند مقاومت بیشتر در برابر سایش، ضربه و حرارت را دارا است.
پلیوینیل کلرید یا PVC نیز یک ماده پلاستیکی است که در ساخت تسمه شیاری انتقال نیرو استفاده میشود. این ماده دارای مقاومت خوب در برابر خوردگی، رطوبت و شرایط محیطی است. برخی از این تسمه ها از لایه های نساجی تشکیل شده اند که باعث افزایش استحکام و مقاومت تسمه می شوند و این لایهها معمولاً از الیاف مانند پلی استر، نایلون و پلیآمید ساخته می شوند.
در برخی موارد خاص نیز با استفاده از فلزات مانند فولاد ضد زنگ، آلومینیوم و آلیاژهای فلزی ساخته می شوند که به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار، حرارت و سایش، در شرایط سخت استفاده می شوند. در واقع مواد استفاده شده در ساخت تسمه شیاری انتقال نیرو بستگی به نیازهای ویژه هر صنعت و کاربرد دارد و هر یک از این مواد ممکن است بر اساس خواص و ویژگیهای منحصر به فرد خود، بهترین انتخاب برای موارد خاصی باشند.
تسمههای شیاری انتقال نیرو، مانند مدل PM و PL، در صنعت و خودروسازی استفاده میشوند و هر کدام از این مدلها ویژگیها و خصوصیات خاص خود را دارند و در واقع مدل PM (Poly-V Belt)، که به نیروی چندگانه نیز معروف هستند، دارای شیارهای موازی و متقاطع روی سطح آن ها هستند. این شیارها به شکل واژگونی شده از نوع V شکل داده شدهاند.
تسمههای PM عموماً از لایههای متعددی از الیاف پلیآمید (نایلون) تشکیل شدهاند که با پوشش لاستیکی روی سطح آن ها تقویت میشوند. یکی از ویژگیهای تسمه شیاری انتقال نیرو مدل PM شامل انتقال قدرت بالا است. به این معنا که قادر به انتقال نیروی بزرگ با سرعت بالا هستند. این ویژگی آن ها را برای کاربرد هایی مانند خودروسازی و دستگاه های صنعتی مناسب می سازد.
تسمههای PM به خاطر شیارهای موازی و متقاطع روی سطح آن ها، اصطکاک بیشتری با قطعات داشته و بدین ترتیب باعث افزایش کارایی و انتقال قدرت بهتر می شوند. آن ها به دلیل سازگاری خوب با شرایط محیطی و مقاومت در برابر سایش، دارای عمر طولانی هستند و نیاز به تعویض کمتری دارند و به دلیل طراحی خاص شیارها و کیفیت ساخت بالا، صدای کمتری در هنگام عملکرد دارند.
نوع دیگر تسمه شیاری انتقال نیرو مدل PL (Timing Belt) از لایههای نساجی تشکیل شده و روی سطح آن ها دندانههای برجسته و متقاطع وجود دارد. این دندانهها به شکل متقاطع و اندازه گیری شده به منظور هماهنگی با دندهها مانند دنده های زمان بندی در موتورها طراحی شده اند. یکی از ویژگیهای آن هماهنگی زمان بندی است تسمه شیاری انتقال نیرو PL برای هماهنگی و همزمانی حرکت بین دندهها و قطعات مختلف مورد استفاده قرار می گیرند.
این ویژگی آن ها را در برنامه هایی که نیاز به هماهنگی زمانی دقیق دارند، مانند موتورها و ماشینآلات دقیق، مورد استفاده قرار می دهد. همچنین برخلاف تسمه های PM که بر اساس اصطکاک کار می کنند، تسمههای PL با استفاده از دنده های متقاطع به صورت دقیق قدرت را انتقال می دهند. این ویژگی آن ها را برای کاربردهایی که نیاز به انتقال قدرت دقیق و هماهنگی زمانی است، مناسب می کند.
تسمه شیاری انتقال نیرو PL به دلیل طراحی خاص دندانه ها و همچنین استفاده از لایههای نساجی، کمترین صدا را در هنگام عملکرد دارد و به دلیل استفاده از لایههای نساجی با مقاومت بالا، مقاومت خوبی در برابر سایش و خوردگی دارند و عمر طولانی تری نسبت به تسمههای PM دارد. همچنین تسمه شیاری انتقال نیرو PL نیاز کمتری به تنظیم و نگهداری داشته و معمولاً برای مدت طولانی کارایی خود را حفظ می کنند و هر یک از مدلهای PM و PL دارای ویژگی ها و کاربرد های منحصر به فردی هستند و بسته به نیازها و محدودیت های مربوطه، انتخاب می شوند.
سایز بندی تسمه شیاری انتقال نیرو، بر اساس استانداردها و روشهای مختلفی تعیین میشود. به عنوان مثال استانداردهای ISO که سازمان بینالمللی استاندارد سازی (ISO) استانداردهای مربوط به سایز بندی تسمه شیاری انتقال نیرو را تعیین کرده است. استانداردهایی مانند ISO 4184 و ISO 5290 شامل روشهایی برای تعیین ابعاد و ویژگیهای این محصولات می شوند. این استانداردها شامل ابعاد فیزیکی مانند عرض، ضخامت و طول تسمه، و همچنین ویژگیهای دیگر از جمله شیب شیارها و اندازه دندانهها میشوند.
البته علاوه بر استانداردها، روشهای محاسباتی نیز برای سایز بندی تسمه شیاری انتقال نیرو استفاده می شوند. این روشها بر اساس عواملی مانند قدرت مورد نیاز، سرعت انتقال، نیروی کششی، فاصله بین مراکز پرهها و ویژگیهای مکانیکی تسمه محاسبات انجام میدهند. از جمله روشهای محاسباتی معروف میتوان به روش فانتاب، روش DIN 22101 و روش RMA اشاره کرد.